SCHOTLAND 2024
Van 19 tot en met 28 oktober zijn we op fotoreis geweest naar Schotland. Hetzelfde reisgenootschap als IJsland 2022: Frank, Collin en ik zelf. 10 dagen rondrijden door Schotland, voornamelijk de Highlands en de West kust. We hebben de reis geboekt bij Travel4reasons en hebben gekozen voor overnachtingen in bed & breakfasts en een grote SUV als huurauto om de koffers en fototassen in kwijt te kunnen. Vanaf Schiphol is het ongeveer een uur vliegen naar Aberdeen, ons startpunt van de reis. Vooraf hebben we locaties gemarkeerd op een gedeelde Google maps kaart en hebben we per dag iets van een planning, ook met escapes als bijvoorbeeld het weer tegen zit.

19 oktober gaat de wekker thuis om 02:30. We hebben afgesproken om 03:30 in Joure. Op Schiphol aangekomen om 05:30 nadat we de auto hebben geparkeerd, doen we even een ontbijtje nadat we door de douane zijn geweest. Om 07:45 gaan we boarden en vliegen we net iets over acht uur richting Schotland. So it begins! Eenmaal geland op Aberdeen halen we de koffers op en lopen we door naar de huurauto. Een mooie ruime Seat Ateca krijgen we mee. We zijn er klaar voor en rijden eerst naar het noorden, voor onze eerste overnachtingsplek, The Harbour House in Ullapool. Een klein dorpje in de Highlands, aan de westkust. Een mooie B&B waar we een family room hadden, met z’n drieën. We werden verwelkomd door de aardige eigenaar met een glas Whiskey. De kamer bleek toch erg krap te zijn en we mochten tegen een kleine vergoeding een extra kamer hebben. Perfect. Onderweg naar Ullapool zijn de eerste beelden gemaakt van de reis en dat begon met de “laagjes” : Bergen achtereen geschakeld met een klein beetje mist en zonlicht – Een mooie start en we hebben nog meerdere malen mogen genieten van soortgelijke laagjes tijdens deze reis. Ook een bos bezocht waar een kleine waterval was genaamd Burn O’ Vat. Voordat we echt naar Ullapool zijn gereden zijn we nog kort gestopt bij de welbekende Old Pack Horse Bridge in Carrbridge. De oudste brug in Schotland, midden in het dorp. Leuk om even te zien, niet helemaal ons ding bleek. Even boodschappen gedaan bij de lokale buurtsuper en weer door. In de B&B hapje gegeten met een pint Guinness.



Dag twee, 20 oktober: Eerst in het dorp Ullapool kijken en daar hebben we beelden gemaakt van het onstuimige weer over Loch Broom, waar ook onze B&B aan gelegen was. Een roestig schip was een mooi onderwerp in de verder fraaie baai met in de achtergrond de bergen. Doorgereden naar Rhue lighthouse en een mooie sessie landschapsfotografie gehad met wisselende omstandigheden, regen, wind en de zon kwam er op het laatst toch aan te pas. Een prachtige ochtend! In de middag zijn we door het prachtige gebied gereden nabij Stac Pollaidh (Ook hier enkele stops gemaakt) en hebben we uiteindelijk een hike gemaakt naar een grote waterval: Falls of Kirkaig. De hike er naartoe was even heel avontuurlijk maar we kwamen er na een half uur achter dat we het verkeerde pad hadden genomen. We hebben het juiste pad gevonden (over een net te hoog hekje klimmen en dan net een paar andere wandelaars treffen uiteraard) en dat liep een stuk prettiger al was het hier en daar erg drassig. Schitterende herfstkleuren overal en we zijn maar een paar mensen tegengekomen, heerlijk rustig. Na 2 uren stevig wandelen was daar dan de waterval: Een uitdagend stukje naar beneden over rotsen en steile paadjes. Niet voor iedereen en goed opletten omdat we redelijk hoog zaten. Toch een beetje spannend. Het fotograferen van de waterval ging prima en het was goed opletten waar je stond: erg krap en zeker niet geschikt voor grotere groepen. Op de terugweg trok de lucht helemaal dicht en werd het donker, door de vochtige lucht. Een prachtig blauwe lucht waar later een heleboel water uit zou komen. Nagenoeg droog bij de auto teruggekomen zijn we weer teruggereden naar de B&B. Onderweg kregen we nog een hert voor de lens. In de avond hebben we eerst nog even wat gegeten (Fish & Chips, driemaal) bij “The Royal Hotel” voordat we naar de B&B zijn gegaan. Een volle drukke dag maar voldaan!



Dag drie, 21 oktober: Een reisdag naar Isle of Skye. Na een goed ontbijt de auto in en zijn we in zuidelijke richting gaan rijden. Het weer was wisselvallig maar wel hier en daar wel de zon. Onze eerste stop was een mooie vallei genaamd Glen Docherty. Een mooie kronkelweg, naar Loch Maree. Het wisselende weer zorgde er voor dat we hier niet heel lang zijn geweest. Links van ons, tegen de berghelling op, waren nog tientallen herten. Moeilijk te zien maar je kon ze goed horen “burlen”. Terug naar de hoofdweg gebeurde het: De zon brak door en het regende pijpenstelen. Aan de linkerkant van de weg stond een klein verlaten huisje met daarachter een klein dennenbos. Een mooi aangezicht dus de auto werd snel aan de kant gezet en de camera’s kwamen weer tevoorschijn. Schitterend licht en prachtige beelden kunnen maken. Kletsnat de auto weer in en weer rijden. Voor de lunch cheeseburgers en een waterig bakje koffie in een piepklein restaurantje in Strathcarron. Next stop: Eilean Donan Castle. Een kasteel gelegen aan de weg met flinke drukte qua toeristen. Regen, regen en nog eens regen. Toch wat foto’s gemaakt maar we blijven niet lang… Door naar Skye, naar onze tweede bed & breakfast: Seafar Bed & Breakfast. Door het slechte weer zijn we in de B&B gebleven en hebben we de plannen voor de volgende dag gemaakt.



Dag vier, 22 oktober: Quiraing. Mooi weer en de Quiraing was één van de grote locaties die we alle drie erg graag wilden bezoeken op Skye. Onze B&B zit lekker dichtbij dus we kunnen lekker rustig aan doen – De zonsopkomst was erg karig dus die hebben we dan ook niet gemist. Ontbijt in de B&B was helemaal “help yourself” en was prima voor elkaar. Op ongeveer een half uurtje rijden zit de Quiraing maar dat werd ruim anderhalf uur want je stopt overal waar het mooi is toch? Eerste stop was Bride Veil Falls, een kleine waterval. Even de auto parkeren en 5 minuten lopen, niks moeilijks. Ook hier een zeer drassige situatie. Vanaf hier was de welbekende “Storr” ook mooi te zien, hier zouden we een dag later heen. Onderweg nog een keer gestopt want mooi weer en de Storr fraai in beeld met Loch Leathan in de voorgrond. Aangekomen bij de Quirang auto geparkeerd op het drukke en grote parkeerterrein. Daar gaan we! 11:15 gestart met lopen, 16:00 ongeveer weer terug bij de auto. Prachtige uitzichten en de omstandigheden waren erg mooi. “Quiet light” werd meerdere malen genoemd door de reisgenoten. Na ongeveer 15.000 stappen was het mooi geweest en zijn we huiswaarts gegaan, naar de B&B. Even opfrissen en eerst maar even wat brandstof in het lijf: Pizza. Lekker buiten op het terras in de zon die toen ook eventjes scheen. Onze laatste locatie voor die dag was Sligachan bridge. Een oude brug bij het dorpje Sligachan. De zonsondergang was fraai met een mooi gekleurde lucht. Niet te druk met mensen en het was even zoeken naar een mooie compositie. We zijn nog wat verder het landschap in gegaan maar daar was het wederom een uitdaging om de boel droog te houden. Na een korte sessie bij de rivier zijn we huiswaarts gereden. Toen we terugliepen begon het blauwe uurtje en kwam er een (pas getrouwd) stel, in Schotse klederdracht, foto’s nemen met een fotograaf.



Dag vijf, 23 oktober: Na een, wederom, goed ontbijt zijn we rond 09:00 in de auto gestapt en het main target voor deze dag was: The Storr. De zonsopgang was voornamelijk een palet van grijstinten. Kort stukje rijden vanaf de B&B en ditmaal in één keer heen gereden, zonder stop. Parkeren en het werd al gauw duidelijk: Dit wordt een uitdagend dagje met veel mist, harde wind en hier en daar een bui. Regenkleding aan, fototassen gereed en de hike van circa 2 uur aangegaan. De wind is hier en daar snoeihard en je kunt op een gegeven moment “hangen” op de wind. Gelijk in het begin een dikke bui ook. Omhoog, omhoog en omhoog; Best pittige wandeling maar op een gegeven moment waren we bij “the needle”. Weinig te zien door de dichte mist helaas en we zijn vlot doorgelopen naar het uitkijkpunt van the Storr. Wetende dat we hier ook nagenoeg niks gingen zien, toch gegaan (We zijn er nu toch!). Bovenaan, bij het uitzichtpunt: Niks. Grijs. Mooie ervaring maar weinig gezien. Qua fotografie toch leuke beelden kunnen maken van de grillige rotsen in combinatie met de mist en duistere sfeer. Bijna beneden loopt er een fotograaf vlot de berg op en hij kijkt erg voldaan en wij bespeuren iets van een lach… Weet hij meer dan ons? Kijkend op de weer apps besluiten we toch naar de auto te gaan en de Storr af te vinken. Mooi geweest. Bij de auto aangekomen besluiten we de dag af te sluiten bij Neist Point: Een mooie rotsformatie die de zee in loopt met op het einde een witte vuurtoren. Halverwege de reis naar Neist Point gebeurd het: De lucht breekt open en de zon komt er bij. Heeft die fotograaf bij de Storr toch meer geweten dan ons 😉 De weg naar Neist Point is mooi en op het einde erg smal, als een fietspad hier en daar en een paar flinke gaten in het wegdek. Ook hier waait het stevig blijkt maar weer. We beginnen de sessie bovenop de klif en maken enkele beelden. Het licht is niet geweldig maar de zon probeert er door te komen. We gaan naar beneden, dichterbij de rotsen en andere composities proberen dan bovenop. Goede keus blijkt daar we hier veel meer keus hebben in composities, voorgrond en lijnen. De zon komt er door en het licht is fraai. Terug naar de B&B en onderweg is het al donker geworden. In de B&B zoals gewoonlijk, ouwehoeren, foto’s back-uppen, editen en we maakten het niet te laat.



Dag zes, 24 oktober: Reisdag naar Glencoe. Auto in de ochtend weer helemaal volgepropt en we verlaten het prachtige Isle of Skye. Wolken en zon zorgen voor prachtige zonnestralen die als een spotlight de bergen verlichten, we stoppen her en der nog even snel voor de uitzichten en om natuurlijk wat beelden te maken. Op weg naar Glencoe hebben we nog een paar locaties die we aan willen doen. De eerste locatie waar we heen rijden is Ornsay Lighthouse, op Skye zelf nog; Een vuurtoren op een klein (schier)eilandje wat vanaf de wal goed te zien is. In de achtergrond prachtige bergen als achtergrond. De zon komt er nauwelijks door maar uiteindelijk… Zon op het eiland én de bergen. Hebbes. We rijden gauw verder (we hebben bij de vuurtoren erg lang rondgelopen komen we samen achter) en gaan net na de Skye bridge (De brug die het vaste land en Isle of Skye verbind) even eten in het dorpje Kyle of Lochalsh bij Hectors Bothy. Weer helemaal bijgetankt vervolgen we onze weg en komen ook weer langs Eilean Donan Castle. Mooi weer ditmaal en we kiezen er voor om het kasteel van bovenaf te fotograferen, dat had Frank ergens gezien. Even snel zoeken op Google Maps en welja, er is een heus viewpoint! Mooi uitzicht en we worden nog even getipt door een camperbaas dat het verderop ook erg mooi is. Smaken verschillen blijkt en we rijden gauw door en komen uit in een mooie vallei waar we nog even snel wat beelden schieten voordat we weer naar beneden afdalen en verder gaan met onze reis naar Glencoe. We maken de rest van de dag nog een paar stops langs de weg en duiken nog even snel het bos in. De herfstkleuren zijn waanzinnig en het weer is die dag prima verder. Als laatste stop gaan we nog langs een scheepswrak, het Corpach Shipwreck in het gelijknamige dorpje Corpach. Auto geparkeerd in een woonwijk en dan is het nog ongeveer 10 minuten lopen naar het wrak zelf. We zijn aan de late kant en de zonsondergang missen we eigenlijk net. Nog net wat kleur maar het blauwe uurtje is ook erg fraai blijkt. Een enorme bende op het strand verder, erg veel afval. Door naar de bed & breakfast: Strathassynt Guesthouse in Ballachulisch. We worden verwelkomt door Neil, een markante kerel die alles uitlegt over het wel en wee in de B&B. We gaan nog even naar de supermarkt voor wat eten en dan met de foto’s aan de slag in de huiskamer. Houtkachel aan, drankje er bij, genieten.



Dag 7, 25 oktober: Na het ontbijt gaan we onze eerste volle dag in Glencoe doen. We besluiten om eerst een kasteel te bezoeken, Stalker Castle. Het weer is niet al te best en we besluiten eenmaal bij het kasteel door te rijden. Niks spannends van te maken. We rijden door naar de Fairy Bridge of Glen Creran, een brug in een mooi bos op ongeveer een klein uurtje rijden van de B&B. Prachtige kleuren wederom en uiteindelijk de brug met waterval. Mooi plekje maar erg chaotisch en uitdagend om er een “rustig” beeld van te maken. Met de laarzen aan staan we in de stroom van de waterval. Teruglopend nog details gemaakt van de schitterende bomen en kleuren. We zakken af naar het zuiden met de volgende stop: Kilchurn Castle. Tussendoor gaan we nog even uitgebreid lunchen in Connel bij Falls of Lora Hotel. Tweemaal stoofvlees en een burger en daarna nog een flink stuk warm applepie with icecream en we kunnen er weer tegenaan. Kilchurn Castle. Aangekomen is het weer flink beter geworden en schijnt de zon. Het land waar we doorheen moeten is een soort van moeras, doorweekt en het hele land golft helemaal als je er loopt. Later blijkt dat je er ook in kunt wegzakken… Qua licht is het mooi maar niet spannend. De zonsondergang valt uiteindelijk wat tegen maar we gaan naar huis met mooie beelden in de tas. Het water is op het laatst ongeroerd en als een spiegel zo glad. Teruglopend naar de auto zegt Frank nog dat het prima te lopen is om direct daarna tot voorbij z’n knieën in de modder te zakken. Colin en ik hebben er spontaan buikspieren bijgekregen die dag. Bij de auto spreken we de boer nog eventjes en die verteld dat het land compleet kapot is gelopen door toeristen, de grond is compleet verzadigd met water en hij schat dat er zo’n 800 mensen per dag overheen sjouwen. Wij waren er tijdens ons bezoek vrijwel alleen op een paar voorbijgangers na. In de bed & breakfast frissen we ons op en doen ons tegoed aan een bak yoghurt met muesli. Rond 21:00 komt Neil, de eigenaar van de B&B met “very expensive” whiskey. Houtkacheltje aan, laptop d’r bij. Dit hoort er ook allemaal bij.



Dag 8, 26 oktober: Pancakes voor Frank en Colin, full Scottish breakfast voor mezelf. Vandaag op het programma: Three Sisters, Skyfall Road, Wee White House en wat er verder te zien is… De Three sisters blijken erg groot te zijn en om dat mooi en helemaal op beeld te krijgen… uitdagend. We stoppen nog even bij het Glencoe viewpoint en zien het welbekende Wee white house van de achterzijde. Mooie lijnen en het licht is prachtig over de achterliggende bergen. Het weer is fijn en de zon komt er zo nu en dan even door. We rijden door naar het welbekende Wee White House, aan de A82. Parkeren is de eerste hindernis. Een terrein met vooral hele grote gaten en hobbelig oppervlak. Hoe we hier ooit weer vandaan komen zien we straks wel. Het huisje is met 10 minuten lopen wel bereikt en de verschillende composities worden gemaakt. Veraf, dichtbij en probeer er nog maar eens iets origineels van te maken van iets wat al miljoenen keren is gefotografeerd. We treffen bij het huisje een collega fotograaf, een Engelsman. Praatje dit en dat en geeft nog wat tips qua locaties in de buurt. Terug naar de auto en daar weer weg proberen te komen. Na enig manouvreren en een koppeling die het flinkt te voorduren krijgt, hebben we het voor elkaar om weer op de weg te komen. Gelukkig hebben we een SUV, met een gewone sedan is het echt niet te doen. We besluiten de “Skyfall road” te doen: Een weg die bekend is geworden vanwege de Bond film Skyfall. Eerste stop op deze weg is de waterval, Glen Etive Mor Waterfall. Een kleine waterval en het blijkt dat het water niet zo hele spannend stroomt als normaal. Mooie locatie maar een lastige qua foto’s. Ook daar een Engelsman die we daar treffen, uit het zuiden, is er speciaal voor heen gereden. En door. Verschillende stops op de weg naar Glen Etive op deze mooie weg. Een smalle “single track road” en het verkeer moet soms even stoppen op de welbekende “passingplaces”. Halverwege komen we bij het meest bekende stukje: Het shot uit de film waarbij Bond en M naast elkaar staan met de Aston Martin. Die moesten we natuurlijk ook even maken, net zoals de auto die voor ons rijdt. Uiteindelijk begint het te regenen en te waaien: We rijden door nadat we de Bond foto’s hebben gemaakt. Nog enkele stops gemaakt en we zijn weer terug gereden naar de hoofdweg, richting de Three Sisters. De innerlijke mens moest ook gevoed worden dus stoppen we bij het Kinghouse Hotel. Daar lijkt een trouwerij gaande en is er geen plek voor de gewone man die dag. Terug naar de auto en we vervolgen onze weg. Later blijkt dat we moesten betalen voor het parkeren en krijgen thuis nog een fine van 60 GBP en 35 GBP administratie kosten. Duur stopje… We rijden terug naar de bed & breakfast en het begint hard te regenen. Toch zien we onderweg een mooi beeld en besluiten te stoppen. De Three Sisters in de regen, met de weg in de voorgrond. Het plenst maar het is het meer dan waard. Zeiknat in de auto en we stoppen als klap op de vuurpijl ook nog even bij de Three Sisters, wederom in de regen. De auto is veranderd in een soort van sauna inmiddels. Bij de B&B besluiten we wat te gaan eten bij het tourist information centre, achter de B&B. Koffie en gebak blijkt er alleen te zijn maar dat voldoet. Heerlijk. In de B&B aangekomen even wat droge kleren aan en de eigenaar biedt ons aan om alle natte kleding even in de “dryingroom” te hangen. Ideaal. Vanuit de B&B zien we dat de zon zich laat zien en besluiten we toch terug te gaan naar de Three sisters en wellicht pakken we daar de zonsondergang. Snel alles in de auto weer en gas. We zijn op ‘t nippertje op locatie en kunnen nog wat mooie beelden maken. Haastwerk blijkt maar het was een knaller van een lucht. Terug in de B&B herhalen we de vorige avond: Lekker relaxen in de huiskamer met de laptops op schoot.



Dag 9, 27 oktober: Reisdag naar Cairnsgorms, Aviemore. Onze laatste volle dag in Schotland. We gaan in de ochtend eerst naar Glennfinnan viaduct. Nipt op tijd zijn we ter plaatse want de stoomtrein komt precies om 10:45 over de brug: De Jacobite Express en ook bekend van Harry Potter. Met zweet op de rug staan we om 10:30 op de helling met tientallen anderen. Kwart voor 11 nog geen trein en om 11:00 ook niet. Even zoeken leert ons, en de vele andere mensen die er staan, dat de trein gisteren zijn laatste rit heeft gedaan. Terug naar de auto en door… Onderweg maken we diverse stops bij mooie uitzichten, ook hier zijn de herfstkleuren schitterend! We maken nog een korte wandeling door Creag Meagaidh National Nature Reserve en daarna rijden we door naar een Pizzaria voor wat eten. In de avond komen we aan bij onze laatste bed & breakfast: Ravenscraig Guest House, en blijven daar voor de avond.



Dag 10, 28 oktober: Na een heerlijk ontbijt stappen we in de auto en hebben we alles ingepakt om weer naar huis te gaan. Een mooie dag en de zon schijnt. Na een kleine 20 minuten stoppen we even bij een klein meertje. Het is het allemaal net niet en we gaan snel weer door. Niet veel verder wordt er weer gestopt en dit keer blijkt het een succesvol shot te zijn. Bergen, wolken, laagjes en bomen. Vogels maken het compleet. We staan hier circa een 30 tot 45 minuten en gaan weer verder. De Speybridge wordt nog even gefotografeerd en rijdend richting het Noorden zien we opvallend veel destileerderijen voor Whisky en gin. We stoppen even bij de Tormore distillery vanwege het schitterende gebouw. De allerlaatste stop is nog een destileerderij gelegen in een kleine vallei omringd met mooie bomen. Nog even een hapje eten tussendoor en dan komt al gauw ons eindpunt in zicht, de luchthaven van Aberdeen. Aangekomen op de luchthaven brengen we eerst de auto terug en wachten we op het vliegveld voor onze vlucht. Tien over vijf stappen we het vliegtuig in en kwart voor zes kiezen we het luchtruim richting Schiphol. Naar huis.



Benieuwd naar de resultaten van mijn reisgenoten? Volg ze op social media:
Frank: @frank.plaum
Colin: @colin.bos.frl of www.colinbosfotografie.nl